Wat staat er allemaal te gebeuren binnen het Openbaar Ministerie (OM) van Curaçao, Sint Maarten en de BES-eilanden in 2018 ?
Procureur-generaal (PG) Roger Bos werpt een blik op het recente verleden sinds zijn aantreden in september 2017 en werpt een blik in de toekomst over tal van onderwerpen. Luister en kijk mee…… (Mauricia Pictures Productions BV)
OM Curaçao, Sint Maarten en de BES-eilanden in 2018
Procureur-generaal Roger Bos, Willemstad, 20 februari 2018
Irma
In september vorig jaar mocht ik hier als PG van Sint Maarten de BES en Curaçao beginnen met mijn werkzaamheden, goed voorbereid dacht ik en vol energie ging ik aan de slag. De orkaan Irma in mijn eerste week, zorgde ervoor dat de planning totaal anders verliep dan gedacht. Die verandering gaf me de kans om onder druk te zien waar wij, samen met onze partners toe in staat waren. Dat was indrukwekkend!! Enorm gepassioneerde collega’s waar niets teveel voor was.
Het drama van de orkaan, zorgde ervoor dat ik ook snel heel veel mensen leerde kennen van buiten het OM. Daarmee was de ambitie van de conferentie waar mijn voorganger zijn werk mee afsloot meteen ook zichtbaar. We doen het samen, alleen in een netwerk met partners ben je pas echt effectief. Het gaat er niet om wat wij als OM doen, het gaat erom wat we samen als overheid doen. Het afpakteam, met zoveel succesvolle acties is daar een voorbeeld in. Ik begrijp de buikpijn van mijn voorganger over de onveiligheid, maar ik zie ook de wil en de energie om die onveiligheid samen aan te pakken. Dat is jammer genoeg natuurlijk niet morgen klaar!!
Het OM
Het OM is een organisatie die robuust, betrouwbaar en integer is, niet snel van koers veranderd en staat voor wat ze doet. Van mij mag U verwachten dat ik de lijn van mijn voorganger, die de aanpak van ondermijning een gezicht gegeven heeft, voortzet. We zijn als organisatie te vergelijken met een olietanker die op koers ligt, we liggen op koers maar nog niet op de juiste snelheid. Zijn er dan speerpunten? Ja, de aanpak van vuurwapens, corruptie, verkeer en misschien wel het allerbelangrijkste informatie en het delen van die informatie. Hoe komen we aan de informatie, hoe delen we deze met partners om een gemeenschappelijk front te vormen tegen al dat geweld en zodoende onze landen veiliger te maken?
Onveiligheid raakt iedereen
Er gebeuren ondanks ons aller inzet nog te veel dingen die het veiligheidsgevoel van velen en van onze gemeenschappen aantasten. Afgelopen weekend alleen al op Curaçao, 2 atrako’s op “truk’i pan’s” en ook de vele schietincidenten liggen nog vers in het geheugen. Dat geldt ook voor de BES-eilanden, 7 levensdelicten in 2017 is extreem voor zo’n kleine gemeenschap! Iedereen kent de beelden van de plunderaars op Sint Maarten, een groot aantal van hen zijn inmiddels veroordeeld. Het zorgde voor een uiterst negatief beeld over Sint Maarten. Het staat in schril contrast met de duizenden mensen die keihard gewerkt hebben om Sint Maarten op te ruimen, schoon te maken en elke dag hun best doen om Sint Maarten sterker terug te bouwen. Ik verbaas me elke keer als ik daar ben over de veerkracht van de mensen, dat was vorige week niet anders dan vlak na Irma.
Ondermijning en corruptie
De mensen verdienen beter en het OM draagt daar graag aan bij door corruptie in de bovenlaag keihard aan te pakken. Daar zit ook een rode draad in voor Curaçao en de BES-eilanden, ondermijning is een van de zwaartepunten. Minderheden soms op cruciale posities nemen veel te veel af van de bevolking, door geld weg te sluizen, geen belasting te betalen of te rommelen met facturen waar geen tegenprestaties tegenover staan. Het is ons doel als openbaar ministerie, om dat geld terug te halen en via de criminaliteitsfondsen in de landen, te laten investeren in veiligheid voor de bevolking. Crimineel geld, wordt daarmee geld om criminelen te bestrijden. Onverminderd blijft het devies misdaad mag niet lonen!
Samenwerking staat centraal
Die bestrijding van misdaad doen we niet meer alleen als politie en OM, maar steeds vaker samen met andere partijen. Na het afpakteam is de aanpak van ondermijning op Curaçao Onder leiding van Minister Girigorie een andere thema waarop we de misdaad effectiever bestrijden. Informatie, handhaving, strafrechtelijk optreden en bestuurlijk belemmeren. De overheid slaat samen terug, dat komt veel harder aan als we het gecoördineerd doen. Begonnen met de focus op wapens, kijken we nu ook naar mensenhandel en drugs, politie, douane, de belastingdienst, de kustwacht, Defensie, handhavers en toezichthouders. Daarvoor is een actiecentrum in oprichting dat de samenwerking tussen partners stimuleert.
Die netwerksamenwerking is er ook op milieugebied, Minister Römer lanceert het nieuwe X-team komende donderdag het nieuwe X-team, dat gericht milieudelicten opspoort op Curaçao. Geen illegale stortingen meer, die onze leefomgeving vervuilen en onze aantrekkelijkheid als vakantieomgeving reduceren. Niet de hoofdtaak van het OM, maar wel een taak waar het OM een duidelijke rol speelt bij de boeteoplegging en inning. Ook op Bonaire en Sint Maarten is milieu een belangrijk onderwerp. Op Sint Maarten is de volksgezondheid momenteel ernstig in het geding, de vuilstort veroorzaakt ernstige overlast en de rook bevat mogelijk schadelijke stoffen. Iedereen ook de ministers realiseren zich dat daar samen wat aan moet gebeuren.
We zullen steeds meer partners benaderen die criminelen de voet dwars gaan zetten. Als er bij de “truk’i pan” geen cash geld meer is, loont het minder om die kwetsbare objecten te overvallen. Daar wordt aan gewerkt door de banken, met “Ku bo swipe”. Als parkeerterreinen goed verlicht zijn, zijn dat niet meer de plaatsen waar mensen worden overvallen. En als we in staat zijn om informatie van het publiek te krijgen, worden verdachten van ernstige incidenten snel opgepakt. Zoals vorige week na de publicatie van foto’s van het dodelijke schietincident bij discotheek Spoonz. Samen kunnen we ons werk veel effectiever doen en die slag maken we momenteel met elkaar. Dat kost tijd en eist discipline, omdat we in andere verbanden werken en aan elkaar moeten wennen. Het geeft daarentegen ook vele nieuwe inzichten!
Informatie is cruciaal
Informatievergaring en het delen van die informatie is daarmee een van de speerpunten voor 2018, in onze kleinschalige landen blijft immers niets geheim. Daarvoor is een informatiecentrum ICC opgezet, waar partners hun info brengen en delen. Iedereen is het erover eens dat rond de kring van verdachten/daders altijd een groep is die beschikt over cruciale informatie. Het is de taak van de politie om hen op te pakken, het is onze gezamenlijke taak en verantwoordelijkheid ook als betrokken burger om die informatie te ontsluiten. Via de whatsapp groepen en sociale media gaat er veel informatie rond. Vaak relevante informatie, camerasystemen die op veel plaatsen hangen voegen daar objectieve beelden aan toe. Als de politie daarover kan beschikken, kunnen veel meer misdrijven worden voorkomen of opgelost. Daar spelen partners en de burger een cruciale rol in. Ook dat vraagt erom om criminaliteit samen te bestrijden!
Verkeer, te veel slachtoffers in het Caribisch deel van het Koninkrijk
Normhandhaving bevestigt de norm!! Dat zien we in het verkeer op Curaçao langzaamaan gebeuren. Afgelopen jaar zijn er 3 maal zoveel boetes betaald als in de jaren daarvoor. Als je niet betaald heeft dat consequenties, je kunt het land niet uit via Hato of je wordt bij een controle aangehouden en kunt dan meteen betalen of je bent je auto kwijt. Dat mensen nu spontaan komen betalen beïnvloedt hun gedrag en daar gaat het ons om. We zouden het liefst terplekke afrekenen/swipen met overtreders! Er vallen gewoon te veel slachtoffers in het verkeer, dat geldt voor Sint Maarten, Bonaire en Curaçao. We hebben dat zelf in de hand, maar niet als we veel te hard en al bellend door rood licht blijven rijden, onze gordels niet dragen en kleine kinderen op schoot achter het stuur laten zitten in het verkeer. We willen dat de politie daar streng tegen optreedt, de boete inning is inmiddels geolied en die komt ten goede aan het land. Inmiddels zit de eerste wanbetaler zijn gevangenisstraf uit, zijn boete wordt daardoor overigens niet minder! Liever hebben we geen boete opbrengst, maar minder slachtoffers. Die boetes wegen bij lange na niet op tegen het persoonlijke leed en de maatschappelijke kosten van alle schades en ziekenhuisopnames.
Blijven we zelf onveranderd?
Tegelijkertijd verandert er binnen het OM zelf ook het één en ander, onze organisatie moderniseert en professionaliseert in snel tempo en ook dat doen we samen. We willen voorbereid zijn op rampen zoals met Irma, dat overkomt ons niet meer. Na Irma hebben we met het Gemeenschappelijk Hof afgesproken dat we zo snel mogelijk digitaal willen werken, dit om te voorkomen dat fysieke dossiers letterlijk in zee zouden kunnen verdwijnen. Dat doen we inmiddels met het hele OMCarib dus inclusief Aruba. De rechtshandhaving blijft ook in crisissituaties op peil!
Een integere overheid
In januari is het overleg geweest met de ministers van justitie van het Koninkrijk. Eensgezind is daar afgesproken dat we de landsrecherches versterken, de onderdelen van de politie die bij uitstek de criminaliteit binnen de overheid aanpakken.
Immigratiedienst, douane, kustwacht, politie, gevangeniswezen en ook het OM, als we onze overheidstaak niet goed uitvoeren, treffen we maatregelen. De inwoners van onze landen verdienen een overheid die er voor hen is en niet andersom.
De handen zijn op dat punt in een geslagen, we leren van elkaar. De waarschuwingen die we vorige week en gisteren als OM aan de bevolking van Sint Maarten richtten ten aanzien van het ronselen van stemmen, komen rechtstreeks voort uit de ervaringen eerder op Curaçao voor de verkiezingen. Een democratie is gebaad bij mensen die opkomen voor hun stem en zich kritisch uitspreken over overheidsoptreden. Het kopen van stemmen, of aanbieden van geld ondermijnt die democratie. Daar zullen alle veiligheidspartners bij de verkiezingen deze maand op Sint Maarten zorgvuldig naar kijken en daar zal het OM hard tegen optreden.
Samen zijn we in staat om onze jonge democratieën verder te ontwikkelen naar duurzame landen in het Koninkrijk die er voor elkaar zijn. Steunend op eigen kracht, doch met de wil elkander te helpen.
